10 փաստ Տիգրան մեծի մասին
- 45 տարեկանում Տիգրան Մեծն ամուսնացել է 12 ամյա Կլեոպատրա Պոնտացու հետ։
- Տիգրան Մեծը պատանդ է եղել պարթևների մոտ 20 տարի:
- Տիգրան Մեծը մահապատիժ է ենթարկել իր տղուն դավաճանության համար։
- Տիգրան Մեծը եղել է հայոց պատմության ամենաուժեղ ղեկավարը
- Տիգրան Մեծի մասին հասած տեղեկությունների 90%-ը հեղինակել են օտար պատմիչներ
- Տիգրաբ մեծը պահպանվեց արքայից արքա տիտղոսը
- <<Տիգրանակերտ>> անունով 4 քաղաք է հիմնադրել:
- Հայաստանը Տիգրանի օրոք ունեցել է 3 միլլոն քառակուսի կիլոմետր տարածք:
- Աշխարհում Տիգրան Մեծին նվիրված ավելի շատ օպերա է գրվել, քան մեկ այլ գահակալի:
- Տիգրանն ընդամենը մեկ արշավանքով գրավել է Պարթևստանը
Նոյեմբեր ամսվա ամփոփում
- Համառոտ ներկայացրեք սպիտակուցի սինթեզը
Սպիտակուցների կենսասինթեզ, կենդանի օրգանիզմների բջիջներում ամինաթթուներից սպիտակուցների առաջացման պրոցես։ Ինքնասուն (ավտոտրոֆ) օրգանիզմները անօրգանական նյութերից սինթեզում են ամինաթթուներ և ապա սպիտակուցներ, իսկ տարասունները (հետերոտրոֆ) սպիտակուցները սինթեզում են հիմնականում սննդի հետ ընդունած ամինաթթուներից։ Բջիջների հատկությունները և հատկանիշները հիմնականում որոշվում են սպիտակուցային կազմով։
2. բջջի հիմնական օրգանների մասին
Բջիջները լինում են երկու տեսակ՝ էուկարիոտներ, որոնք ունեն կորիզ և պրոկարիոտներ, որոնք չունեն։ Պրոկարիոտները միաբջիջ օրգանիզմներ են, իսկ էուկարիոտները կարող են լինեն միաբջիջ և բազմաբջիջ։
3. Ներկայացնել նախակորզավորները կառուցվածքը և առանձնահատկություները
Նախակորիզավոր կամ Պրոկարիոտ է կոչվում կորիզ չունեցող բջիջները։.
Նախակորիզավորների բջիջն արտաքինից ծածկված է բջջապատով։ Անմիջապես բջջապատի տակ պլազմային թաղանթն է, որին հաջորդում է ցիտոպլազման։
Նախակորիզավորները չունեն ձևավորված կորիզ և մի շարք օրգանոիդներ՝ միտոքոնդրիումներ, էնդոպլազմային ցանց, վակուոլներ, լիզոսոմներ պլաստիդներ, գոլջի ապարատ։ Կորիզին փոխարինում է նրա համարժեք նյութը՝նուկլեոիդը։ Այն ժառանգական տեղեկատվություն է պարունակում տվյալ բջջի մասին։ Նախակորիզավորների ցիտոպլազմայում են ռիբոսոմները, իսկ կապտականաչ ջրիմուռներում ու որոշ բակտերիաներում՝ ֆոտոսինթեզ կատարող գունանյութը։ Բակտերային բջիջները լինում են գնդաձև (կոկեր), ձողիկաձև (բացիլներ), պարուրաձև և այլն։
4. ներկայացրեք ֆոտոսինթեզը և քեմոսինթեզը
Ֆոտոսինթեզ, ածխաթթու գազից և ջրից` լույսի ազդեցության տակ օրգանական նյութերի առաջացումն է։ Ֆոտոսինթետիկ գունանյութերի (բույսերի մոտ` քլորոֆիլ, բակտերիաների մոտ՝ բակտերիոքլորոֆիլ և բակտերիոռոդօպսին) մասնակցությամբ։ Բույսերի ժամանակակից ֆիզիոլոգիայում ֆոտոսինթեզի տակ հասկանում են նրանց ֆոտոավտոտրոֆ գործառույթը՝ ֆոտոնի կլանման, էներգիայի փոխակերպման և օգտագործման գործառույթների համախմբությունը տարբեր էնդերգոնիկական ռեակցիաներում, այդ թվում ածխաթթու գազի փոխակերպումը օրգանական նյութերի։
Քեմոսինթեզ, անօրգանական նյութերից օրգանական նյութեր սինթեզելու ընդունակությունը, որով օժտված են բակտերիաների որոշ տեսակներ։ Այն եղանակը, որի շնորհիվ դրանք էներգիա են կուտակում սինթեզի ռեակցիաների համար, սկզբունքորեն այլ է բուսական բջիջների համեմատությամբ։ Փոխանակության այս տիպը հայտնաբերել է ռուս գիտնական, մանրէաբան Ա.Ն. Վինոգրադսկին։ Այդ բակտերիաներն օժտված են հատուկ ֆերմենտային ապարատով, որը նրանց հնարավորություն է տալիս օրգանական միացություններ։ Այս գործընթացը կոչվում է քեմոսինթեզ։ Էներգիա կարող է անջատվել ջրածնի, ծծմբաջրածնի, ծծմբի, երկաթի (II), ամոնիակի, նիտրիտի և այլ անօրգանական միացությունների օքսիդացումից։
5. Ին՞չ է իրենից ներկայացնում վիրուսները
Վիրուս ոչ բջջային կառուցվածք ունեցող հարուցիչ, որը բազմանում է միայն կենդանի բջիջների ներսում։ Վիրուսները վարակում են կյանքի բոլոր բջջային ձևերը՝ կենդանիներից ու բույսերից մինչև բակտերիաներ և արքեաներ։Վիրուսներն առաջին անգամ նկարագրվել են 1892 թվականին Դմիտրի Իվանովսկու կողմից որպես՝ ծխախոտի բույսերը վարակող ոչ բջջային ախտածիններ։ Ծխախոտի խճանկարի վիրուսը հայտնաբերել է Մարտին Բեյերինկը 1898 թվականին։ Այդ ժամանակից ի վեր հայտնաբերվել և մանրամասն նկարագրվել են շուրջ 5000 տեսակի տարբեր վիրուսներ, չնայած այն բանին, որ հայտնի են վիրուսների միլիոնավոր ձևեր։ Վիրուսներ հայտնաբերվել են գրեթե բոլոր էկոհամակարգերում և կենսաձևերից ամենաբազմաքանակն են։ Վիրուսների մասին գիտությունը վիրուսաբանությունն է, որը մանրէաբանության (միկրոբիոլոգիա) ենթաճյուղերից է։
29.11-03.12
Фразеологизмы.
Фразеологизм (лексическая единица, устойчивое выражение) — свойственное определённому языку устойчивое словосочетание, смысл которого не определяется значением отдельно взятых слов.
Роль фразеологизмов в нашей жизни.
Фразеологизмами мы называем устойчивые сочетания слов, которые равны по значению слову или даже предложению.
Мы уже сказали о том, что фразеологизмы – это устойчивые выражения. Это значит, что они употребляются в готовом виде и почти не изменяются.
Кот наплакал, надуть губы, бить баклуши, навострить уши, перегнуть палку. Мы привыкли видеть все эти фразеологизмы именно в таком виде.
А всё потому, что фразеологизмы передаются из уст в уста в том же виде, в каком были созданы – они изменяются крайне редко
КОТ НАПЛАКАЛ.
Кот наплакал – мало .
Надуть губы – обидеться.
Бить баклуши – бездельничать.
Навострить уши – прислушаться.
Перегнуть палку – перестараться.
Получается, что во фразеологизме два слова или более становятся каким-то неделимым единством и приобретают новый смысл. Можно даже сказать, что это почти одно слово, просто выглядит как словосочетание.
Во фразеологизмах слова выступают в переносном значении.
Обычно говорится, что значение фразеологизма не равняется значениям слов, которые в него входят.
Например, ГУБЫ НАДУТЬ
При этом о значении некоторых фразеологизмов легко догадаться.
Однако значение некоторых фразеологизмов может поставить нас в тупик. Например, бить баклуши, попасть впросак, почивать на лаврах…
Может быть, разгадать эти выражения было бы и несложно… но что обозначают все эти странные слова в них?
А ведь фразеологизмы достаточно часто содержат устаревшие слова и формы слов. Ведь сами фразеологизмы стареют очень медленно: не зря их называют устойчивыми выражениями!
Баклуша – это деревянная чурка, заготовка для ложки. Отбивать эти заготовки – самая лёгкая работа для того, кто делает ложки. Поэтому выражение бить баклуши до сих пор употребляется в значении бездельничать.
А что такое попасть впросак и откуда к нам пришло это выражение? Просак – это прядильный станок. Если человек при работе с ним проявлял невнимательность, в станок могло затянуть его волосы или одежду – очень неудобное положение! Вот и закрепилось за этим фразеологизмом значение «попасть в неприятное положение».
Почивать на лаврах.Это выражение пришло к нам из Греции, где лавровым венком венчали победителя в соревнованиях или сражениях. После победы можно было успокоиться и наслаждаться достижениями – отдыхать. Это и стало значением фразеологизма.
Если значение фразеологизма непонятно, то его можно уточнить в специальных словарях. Они так и называются − фразеологические.
Вообще, происхождение некоторых фразеологизмов очень интересно.
Вот, например, почему мы называем белой вороной того, кто чем-то выделяется из общей массы?
Если поразмыслить, то белые вороны действительно встречаются в природе очень и очень редко. И остальные вороны их не слишком-то жалуют.
И вот около двух тысяч лет назад римский поэт и сатирик Ювенал заметил это. И написал такие строки:
Рок даёт царства рабам,
доставляет пленным триумфы.
Впрочем, счастливец такой
реже белой вороны бывает…
Отсюда и пошло выражение.
Нам нужно запомнить следующее…
Фразеологизмы – это устойчивые сочетания слов, которые равны по значению слову или целому предложению.
Фразеологизмы – цельные по значению сочетания. Они всегда используются в переносном значении.
Происхождение фразеологизмов
Как же появляются такие устойчивые сочетания? Очень часто появлением фразеологизмов мы обязаны нашим предкам и их наблюдательности.
Вот, например, наши предки давным-давно заметили, что есть такое растение – белена. И что оно очень ядовито: если животное съест белену, оно может взбеситься.
И вот появляется выражение – «белены объелся или объелась» — о животном, которое внезапно взбесилось.
Но потом это меткое выражение стало устойчивым и добавилось в речь. Как только кто-то начинал вести себя странно – его спрашивали: «Да ты что, белены объелся, что ли?»
Довольно много фразеологизмов пришло к нам из различных профессий.
Например, выражение шито белыми нитками нам подарили портные. Топорная работа, то есть грубая – это выражение плотников. Небо с овчинку – так говорили о сильном страхе скорняки, которые выделывали кожи. Стричь под одну гребёнку – из речи парикмахеров. Вызвать огонь на себя – от военных. Номер не пройдёт – от артистов, закручивать гайки – из речи механиков.
И вряд ли нам придётся долго гадать – откуда пришло выражение «в час по чайной ложке». Конечно же, нам его подарили медики, хотя теперь оно обозначает просто «медленно».
держать в ежовых рукавицах
А некоторые фразеологизмы пришли к нам из истории и отражают какие-то традиции, обычаи или действия.
Вот, например, показать где раки зимуют.
Оказывается, раньше на Руси помещики любили полакомиться раками даже зимой. И посылали на ловлю раков провинившихся крестьян. Почему провинившихся? Потому что зимой раки скрываются под корягами. А ловить их приходилось в ледяной воде. Крестьяне простужались, заболевали и даже могли умереть.
Поэтому показать, где раки зимуют – это выражение угрозы.
Жить на широкую ногу – жить так, будто ты знатный и богатый, ни в чем себе не отказывать.
шиворот-навыворот пришёл к нам из времен Ивана Грозного.
Одним из источников устойчивых сочетаний является античность.
Древняя Греция подарила нам такие выражения, как авгиевы конюшни, кануть в Лету, дамоклов меч, пиррова победа и так далее.
При этом фразеологизмы могут приходить как из античных мифов и легенд, так и из преданий о реальных исторических личностях.
Из мифов к нам пришёл такой фразеологизм, как авгиевы конюшни.
Он появился из мифа о царе Авгии, у которого были огромные конюшни. Эти конюшни не чистились годами. И очистить их смог только самый известный герой Эллады – Геракл. Авгиевы конюшни считаются шестым подвигом Геракла.
Мы используем это выражение, когда говорим о каком-то месте, которое сильно загрязнено или находится в беспорядке, в запущенном состоянии.
Примеры
седьмая вода на киселе — очень дальнее, сомнительное родство;
выходить сухим из воды — ловко избежать заслуженного наказания;
носить воду решетом — делать что-то без видимого результата, напрасный труд;
заварить кашу — начать хлопотное, иногда неприятное дело;
козёл отпущения (библ.) — человек, на которого сваливают чужую вину;
закидывать удочку — пытаться что-либо выяснить, разузнать.
Հանդուրժողականություն
Պատասխանել հարցերին՝
- Ի՞նչ է հանդուրժողականությունը
արդը հիմնականում յուրահատուկ է, բայց ինչ-որ ձեւով մարդիկ նման են, հետեւաբար նրանք նման են իրենց, իրենց հոբբիներին, կրոնին: Հավատարմագրումը կարեւոր է անհատի համար, հաշվի առնելով, որ մարդիկ սոցիալական ենակ: Տարբեր ժողովուրդներն ունեն տարբեր մտածելակերպ, եւ որ մեկ երկրում ընդունելի է, մյուսը կարող է հասարակական ռեզոնանս առաջացնել: Ինչն է հանդուրժողականությունը նշանակում ընդհանուր հասկացությունում:
Գի դե Մոպասան | Արևին
Վերլուծություն
Հեղինակը խոսում էր նրա մասին որ ,երբեմն կյանքը լինում է անտանելի ,կրկնվող, լինում է կարճ կամ երկար։Խոսում է նրա մասին որ պետք է մեր կյանքը և ժամանակը այնպես օգտագործել որ չդառնա անհետաքրքիր որ չզզվենք մեր կյանքից,չմտածենք թե վաղն ենք մահանալու։
Մոլոկաններ
Ովքե՞ր են մոլոկանները։ Ի՞նչ ազգային առանձնահատկություններ ունեն։
Մոլոկաններ- ռուսական կրոնական շարժում է (կրոնական փոքրամասնություն), որ
առաջացել է 18-րդ դարի երկրորդ կեսին, Տամբովի գավառում։ Մոլոկանների կրոնական
ուղղությունը առաջացել է դուխոբորների աղանդից և պահպանել վերջինիս
վարդապետության և ծեսերի մեծ մասը: Կրոնական ուղղության հիմնադիրն է Սիմոն
Ուկլեինը: «Մոլոկան» անունը տրվել է դեռ 1765 թվականին: Անվանումը կապում են
ավետարանական «հոգևոր կաթի» (словесное молоко)՝ իրենց քարոզած Հիսուս Քրիստոսի
ճշմարիտ ուսմունքի, ինչպես նաև պասի օրերին կաթ խմելու սովորույթի հետ։ Մոլոկանները
իրենց «Հոգևոր քրիստոնյաներ» են անվանում և իրենց ընդունած մոլոկան անունը
բացատրում են նրանով, որ իրենց դավանած վարդապետությունը այն օգտագործվող կաթն
է, որի մասին խոսվում է Սուրբ Գրքի մեջ: Մոլոկանների կարծիքով հավատի ուսուցման միակ
ճիշտ աղբյուրը կարող է լինել Սուրբ գրքի Հին և Նոր կտակարանները: Նրանք չեն ընդունում,
որ կան ուրիշ քահանաներ, քանզի կա միայն մեկ քահանա՝ Հիսուս Քրիստոսը, իսկ բոլոր
մարդիկ քույր և եղբայրներ են և հավասար միմյանց: Նրանք չեն ընդունում եկեղեցական
աստիճանակարգը, ձեռագործ եկեղեցիները, ուղղափառ ծեսերը, չեն հավատում
«օրագրերին», սրբապատկերներին: Աղոթելիս չեն խաչակնքվում, և չեն ընդունում
մկրտությունը: Մոլոկաններ՝ ռուսների էթնիկական խումբ է, ովքեր մերժում են ուղղափառ
եկեղեցին ու ծիսակատարությունները, ունեն իրենց ավանդույթներն ու սովորույթները և
այլն։ Ցարիզմի օրոք հալածվում էին, որի հետևանքով մոլոկանները մեծ խմբերով
գաղթեցին Կանադա, ինչպես նաև Հարավային Կովկաս։ Հայաստանում մոլոկանները
հիմնականում ապրում են Լոռու մարզում, մասնավորպես՝ Տաշիր քաղաքում, կամ ինչպես
տեղաբնիկներն են հիշում, Կալինինո, իսկ ավեի վաղ՝ Վորոնցովկա, Ֆիալետովո գյուղում
ինչպես նաև Գեղարքունիքի մարզի Ճամբարակ քաղաքում: Անկախությունից հետո սկսվեց
մոլոկանների արտագաղթ դեպի Ռուսաստան, որի հետևանքով նրանց
թիվը Հայաստանում զգալիորեն պակասեց։
Յուրաքանչյուր մոլոկանի տուն ունի բավականին ընդարձակ գավիթ, ուր գտնվում է
բաղնիքը, ախոռը, խոտանոցը և շտեմարանը: Բնակարանը բաղկացած է երկու սենյակներից,
որոնց դռները բացվում են նախասենյակների մեջ: Սենյակները հիմնականում քառանկյունի
են լինում, եթե ոչ երեք, գոնե երկու կողմից երկական կամ մի մի պատուհաններով: Հատակն
ու առաստաղը տախտակից է, բայց ոչ երբեք ներկված: Սովորաբար սենյակներից մեկում
լինում է երկար ռուսական փուռ, մյուս սենյակները տաքացվում են թիթեղյա
վառարաններով: Սենյակի պատերին կից ձգվում են նեղ և երկար նստարաններ, իսկ
անկյուններում փայտե պահարաններ, մի քանի նեղ և երկար նստարաններ մոտեցնելով
կազմվում է մոլոկանի մահճակալը, սենյակի անկյունում սովորաբար դրված է լինում
հասարակ փայտե սեղանը, որի վրա հասարակ փոքրիկ հասարակ լամպ է լինում, կողքերին
մի քանի աթոռ(որը կոչվում է տաբուրետկա), տները քարաշեն են, կտուրը՝ եռանկյունաձև,
կղմինդրով ծածկված, տան երկու կողմերը կան փոքր պատշգամբներ: Նրանց ուտելիքի
գլխավոր մասն է կազմում թեյը, կաթը, կարտոֆիլը: Մոլոկանները շատ են սիրում թեյ: Եվ
այն պատրաստման հատուկ եղանակ ունեն ինքնաեռի մեջ:
Տարբերվում է նաև մոլոկանների հանդերձանքը՝ տղամարդիկ կարմիր կամ կապույտ չթից
կարված շապիկ են հագնում, որի փեշերը թողնում են անդրավարտիքի վրա, ոչ թե դնում
անդրավարտիքի տակ, ինչպես տարածված է տղամարդկանցից շատերի մոտ: Թևերը երկար
են կոճկվում են դաստակի մոտ: Անդրավարտիքը կարում են չթից կամ իրենց պատրաստած
կտավից, ծայրերը դնում են կոշիկների մեջ, որը հասնում է մինչև ծնկները: Շապիկի վրայից
հագնում են ժիլետկա, որը անթև է և կրծքի վրա ամբողջովին կոճկվում է: Աշխատելիս
սովորաբար ճիլետով կամ միայն մի շապիկով են մնում, այս դեպքում գոտի են կապում:
Ժիլետի վրայից հագնում են պադդեովկա, որը կարվում է շվեդական կիսամահուդից, իջնում է
մինչև ծնկները՝ մեջքի վրա փոքր-ինչ սեղմելով: Երկու կողքերին կա մի գրպան, կոճկվում է
Օգտակար հղումներ՝
Մոլոկաններ․ Քաղաքային սերունդը
Եզդիներ․ ազգային փոքրամասնություններ
Եզդիներ,, կրոնը Շարֆադին, որի
հիմքում ընկած է միաստվածության գաղափարը, Աստված մեկ է բոլորի համար և Աստծո
թագավորությունը հավերժ է, իրանալեզու ժողովուրդ, լեզուն էզդիկի: Որպես հնագույն ազգ,
առաջացել է Միջագետքում՝ Իրաքի տարածքում, նրանց պատմական բնօրրանը համարվում է
Իրաքի հյուսիսում գտնվող Շանգալը (ավելի ճանաչելի Սինջար): Եզդիները չունեն
պետականություն, սփռված են աշխարհով մեկ: Ապրում
են Թուրքիայում, Իրաքում (գլխավորոպես՝ Մոսուլի և Սինջարի
շրջաններում), Սիրիայում, Հայաստանում, Վրաստանում, Ռուսաստանում, Գերմանիայում, Ֆր
անսիայում, Կանադայում, Ամերիկայում և մի շարք այլ երկրներում։ Ոչ ստույգ տվյալներով
եզդիների թիվը աշխարհում հասնում է մինչև 3 միլիոնի:
Եզդիները իրենց կրոնի մասին տեղեկանում և գիտելիքներ են ձեռք բերում իրենց
աղոթքներից. որոնք էզդիկի կոչվում են «կավլ» կամ ամբողջական՝ «ըլմ»: Կավլերի
(աղոթքների) լեզուն կոչվում է ադաբիերեն, որը բավականին բարդ է և գործածվում է միայն
աղոթքների ժամանակ:
Եզդիների Շարֆադին կրոնում գործում է սուրբ երրորդություն գաղափարախոսությունը՝ ի
պատիվ եզդիական պանթեոնի 3 գլխավոր կերպարների՝ Տաուսե Մալակ, Շիխադի և Սլթան
Էզդի (եզդ. Էզդիտե Սոր):
Թյուր է այն կարծիքը, թե իբր Սլթան Էզդին Մուավիայի որդին է: Մուավիան եղել է արաբ,
որն ապրել է 8-9 դարերում: Իսկ Սլթան Էզդին համարվում է լույս՝ Աստծո կողմից ստեղծված,
որի համար ստույգ ժամանակաշրջան չի նշվում:
Եզդիներն իրենց ծագումից ի վեր կոչվել են 3 տարբեր անուններով՝ Մթհայրա, Ադաբի, ապա
նոր Էզդի:
Վիրուսներ
Ոչ բջջային կառուցվածք ունեցող հարուցիչ, որը բազմանում է միայն կենդանի բջիջների ներսում։ Վիրուսները վարակում են կյանքի բոլոր բջջային ձևերը՝ կենդանիներից ու բույսերից մինչև բակտերիաներ և արքեաներ։
Վիրուսներն առաջին անգամ նկարագրվել են 1892 թվականին Դմիտրի Իվանովսկու կողմից որպես՝ ծխախոտի բույսերը վարակող ոչ բջջային ախտածիններ։ Ծխախոտի խճանկարի վիրուսը հայտնաբերել է Մարտին Բեյերինկը 1898 թվականին։ Այդ ժամանակից ի վեր հայտնաբերվել և մանրամասն նկարագրվել են շուրջ 5000 տեսակի տարբեր վիրուսներ, չնայած այն բանին, որ հայտնի են վիրուսների միլիոնավոր ձևեր։ Վիրուսներ հայտնաբերվել են գրեթե բոլոր էկոհամակարգերում և կենսաձևերից ամենաբազմաքանակն են։ Վիրուսների մասին գիտությունը վիրուսաբանությունն է, որը մանրէաբանության (միկրոբիոլոգիա) ենթաճյուղերից է։
Վիրուսները բաղկացած են երկու կամ երեք մասերից (վիրիոններից)։
- բոլոր վիրուսներն ունեն գենետիկական նյութ՝ ԴՆԹ կամ ՌՆԹ։ Սրանք երկար մոլեկուլներ են, որոնք կրում են գենետիկական տեղեկատվությունը,
- բոլոր վիրուսներն ունեն սպիտակուցե կապսիդ, որը պաշտպանում է գեները,
- որոշ վիրուսներ ունեն նաև լիպիդային պատյան, որը շրջապատում է կապսիդը բջջից դուրս գտնվելու ժամանակ։
Վիրուսների ձևերը տարբեր են՝ հասարակ պարուրաձևից և իկոսաեդրից (քսանանիստից) մինչև ավելի բարդ կառույցներ։ Վիրուսի միջին մեծությունը կազմում է բակտերիայի մեծության մոտ 1/100-րդը[7]։ Վիրուսների մեծ մասը շատ փոքր են լուսային մանրադիտակով հայտնաբերվելու համար։
Վիրուսների էվոլյուցիոն ծագումն ամբողջությամբ պարզ չէ։ Հնարավոր է՝ նրանց մի մասը ծագել է բակտերիաներից։ Էվոլյուցիայում վիրուսները խաղում են կարևոր դեր գեների հորիզոնական տեղափոխման մեջ՝ սրանով նպաստելով գենետիկական բազմազանությանը։ Որոշ գիտնականներ վիրուսները համարում են կենդանի ձևեր, քանի որ վերջիններս կրում են գենետիկական նյութ, վերարտադրվում են և բնական ընտրությամբ ենթարկվում էվոլյուցիայի։ Այնուամենայնիվ, վիրուսների մոտ բացակայում են կենդանի օրգանիզմներին բնորոշ որոշ կարևոր հատկանիշներ (ինչպիսին օրինակ բջջային կազմությունն է), որի պատճառով վիրուսներին անվանում են «կյանքի ոչ բջջային ձևեր»։
Վիրուսները տարածվում են բազմաթիվ ճանապարհներով. բույսերի վիրուսները փոխանցվում են բույսից բույս բուսահյութով սնվող միջատների միջոցով (օրինակ՝ լվիճներ), կենդանական վիրուսները փոխանցվում են արնախում միջատների միջոցով։ Այս եղանակով հիվանդությունը փոխանցող օրգանիզմներն անվանվում են վեկտորներ (փոխանցողներ)։ Գրիպի վիրուսները տարածվում են օդակաթիլային եղանակով՝ հազի և փռշտոցի միջոցով։ Ռոտավիրուսները փոխանցվում են երեխաների հետ անմիջական շփման հետևանքով։ ՄԻԱՎ-ը սեռական ճանապարհով և վարակված արյան ներարկմամբ փոխանցվող վիրուսներից է։ Վիրուսի կողմից վարակվող բջիջներն անվանվում են թիրախներ։
Վիրուսային վարակը կենդանիների մոտ առաջացնում է իմունային պատասխան, որը սովորաբար ոչնչացնում է վարակող վիրուսին։ Իմունային պատասխան կարող է առաջանալ նաև պատվաստանյութի նկատմամբ, որով հնարավոր է դառնում առաջացնել արհեստական ձեռքբերովի իմունիտետ տվյալ վիրուսային հարուցչի դեմ։ Սակայն շատ վիրուսներ (ՁԻԱՀ-ի և վիրուսային հեպատիտի), կարողանում են խուսափել իմունային պատասխանից՝ առաջացնելով քրոնիկական վարակներ։ Հակաբիոտիկները ոչ մի ազդեցություն չեն ունենում վիրուսների վրա։ Մշակվել և ստեղծվել են որոշ հակավիրուսային դեղամիջոցներ։
Առաջադրանքներ
1․Ընդգծի՛ր գոյականները, գիրի՛ր թեք ձևերի ուղիղ ձևերը և ուղիղ ձևերի թեք ձևերը։
Ասում են, որ գրտնակը(գրտնակի) սկզբում եղել է հացահատիկի(հացահատիկ) հայոց աստվածուհի(աստվածուհու) Աշորայի ձեռնափայտը(ձեռնափայտի): Բայց դա սովորական գավազան(գավազանու) չէր: Հենց որ հայոց աշխարհում մեկը հացի(հացու) մնացորդը կամ նույնիսկ փշուրը(փշուրի) դեն էր նետում` աղբին(աղբուն) խառնելով, աստվածուհու(աստվածուհի) ձեռքից ձեռնափայտը(ձեռնափայտի) դուրս էր թռչում` հասնում և հարվածում հացն(հացու) անարգողի ճակատին ու ետ գալիս աստվածուհու(աստվածուհի) մոտ: Գրտնակն(գրտնակի) այդպես կլորիկ ու թմբլիկ է դարձել սրա-նրա ճակատին թմփացնելով: Հետո այնպես եղավ, որ մարդիկ(մարդու) սովորեցին հացի(հացու) ոչ մի փշուր (փշուրի)դեն չնետել և աստվածուհին(աստվածուհու) իր ձեռնաձայտը(ձեռնաձայտու/) նվիրեց մարդկանց:
2․ Տրված բառերում ընդգծել ու հոլովման ենթարկվող բառերը։
Հայրենիք, հոգեհանգիստ, լեռ, հայորդի, ձի, Անի, սեր, մատանի, դաշնակահար, մարդ, սյուն, կղզի, խնձորենի, աչք, խոտաբույս, քամի, պապ, ուխտատեղի, բարդի, ամուսին, թատերափորձ, գարի, թունանյութ, անկողին, տատ, գինի, Նաիրի։